Το μοντέλο παραγωγής του ΕΛ/ΛΑΚ έχει γίνει αντικείμενο εντατικής επιστημονικής ανάλυσης τα τελευταία χρόνια, και μαζί η κοινωνική τυπολογία των πρωτοπόρων δημιουργών του των "χάκερ". Πολλοί ακαδημαϊκοί όπως ο Yochai Benkler διακρίνουν σ' αυτό την ανάδυση ενός νέου τρόπου παραγωγής με πολύ διαφορετικά χαρακτηριστικά από την οικονομία της αγοράς.
Τα κύρια χαρακτηριστικά του είναι ότι:
- παράγεί αξία χρήσης μέσω της ελεύθερης συνεργασίας παραγωγών που έχουν πρόσβαση σε κατανεμημένο κεφάλαιο ("ομότιμη παραγωγή"), ένας «τρίτος τρόπος παραγωγής» διαφορετικός από την παραγωγή με σκοπό το κέρδος, ή τη δημόσια παραγωγή από τις επιχειρήσεις κρατικής ιδιοκτησίας. Το προϊόν του δεν έχει ανταλλακτική αξία για την αγορά, αλλά αξία χρήσης για μια κοινότητα χρηστών.
- διευθύνεται από την ίδια την κοινότητα των παραγωγών και όχι από την αγορά ή την εταιρική ιεραρχία (ομότιμη διακυβέρνηση), μια «τρίτη μορφή διακυβέρνησης».
- κατασκευάζει αξία χρήσης, ελεύθερα προσπελάσιμη σε παγκόσμια κλίμακα, μέσω νέων καθεστώτων κοινής ιδιοκτησίας διαφορετικά από την ατομική ή τη δημόσια (κρατική) μορφή ιδιοκτησίας. [1]
Στον καπιταλισμό τα υλικά αγαθά παράγονται τυπικά: 1) από ανθρώπους που εργάζονται για ένα μισθό 2) για άλλους που κατέχουν τα μέσα παραγωγής 3) με σκοπό την δημιουργία κέρδους 4) μέσω της πώλησης του προϊόντος. Ο συντονισμός μεταξύ παραγωγών είναι έμμεσος, μέσω της αγοράς, με τη χρήση του χρήματος σαν μηχανισμό προειδοποίησης
Αντίθετα στην παραγωγή ελεύθερου λογισμικού και άλλων ελεύθερων αγαθών μη υλικά αγαθά μπορούν να παραχθούν από ανθρώπους: 1) που δουλεύουν επειδή το επιλέγουν 2) χρησιμοποιώντας τα δικά τους μέσα παραγωγής 3) με σκοπό να δημιουργήσουν κάτι χρήσιμο και ευχάριστο 4) που μπορεί να χρησιμοποιήσει ο καθένας.[2]
"Η ομότιμη παραγωγή εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό από την αγορά γιατί η ομότιμη παραγωγή παράγει αξία χρήσης κυρίως δια της άϋλης παραγωγής, χωρίς να προσφέρει άμεσα εισόδημα στους παραγωγούς. Οι συμμετέχοντες δεν μπορούν να επιβιώσουν με την ομότιμη παραγωγή, παρά το ότι αποκομίζουν από αυτή νόημα και αξία και παρά το ότι μπορεί να υπερέχει ανταγωνιστικά με όρους αποτελεσματικότητας και παραγωγικότητας, σε σχέση με τις βασισμένες στην αγορά και με σκοπό το κέρδος εναλλακτικές. Έτσι, η ομότιμη παραγωγή καλύπτει μόνο ένα τομέα της παραγωγής, ενώ η αγορά σχεδόν όλους τους τομείς ... Μόνο η ανεξαρτησία από την εργασία και την δομή της μισθωτής εργασίας μπορεί να εγγυηθεί ότι οι ομότιμοι παραγωγοί μπορούν να συνεχίσουν να δημιουργούν αυτή την σφαίρα υψηλής παραγωγικότητας αξίας χρήσης...". [1]
Σήμερα, η ομότιμη παραγωγή στηρίζεται οικονομικά εν μέρει σε μια πρωτοποριακή επιχειρηματική οικολογία που αξιοποιεί τα προϊόντα που παράγουν οι συνεργαζόμενοι παραγωγοί. Ένας τρόπος ανάμεσα στους άλλους, για την ευρεία και μαζική διεύρυνση στην κοινωνία της σφαίρας αυτής της νέας μορφής παραγωγής, μπορεί να είναι η θέσπιση του καθολικού βασικού εισοδήματος.
Τα επόμενα χρόνια, οι δύο οικονομίες θα συνυπάρχουν γεννώντας αντιθέσεις και συγκρούσεις αλλά και συμπληρώνοντας η μία την άλλη. Οι νέες συγκρούσεις είναι ορατές τόσο στον κόσμο του επιχειρείν όσο και στον κόσμο της πολιτικής, μια και τα Ελληνικά πολιτικά κόμματα λαμβάνουν de facto θέση με τις πολιτικές τους αποφάσεις και τα μοντέλα ανάπτυξης της οικονομίας που υιοθετούν.
Αναφορές
1. Michel Bauwens: "Η πολιτική οικονομία της ομότιμης παραγωγής"
2. Graham Seaman: "Οι δύο οικονομίες"
No comments:
Post a Comment